Home નવી ઘોડી new man in કન્યા પ્રધાન Females First લોપ ઐક્ય assimilate વી-જ્ઞાન ધોધ info tyrany મે'તા ઉવાચ narsinh mehta ગંડુ રાજા nero-2 પેલા ના વાંકે he did this નવા નિશાળિયા new boys નવી પેઢી gen next હૂઁ બચારો  me-victim   કોણ કરે? / whose job? ખાસિયતો / specials ભૂત કાળ / past ghosts ગર્વની માયા Glory illusion

પેલા લોકો ના વાંકે, હું સુખી નથી!

I am not doing well because of those guys!

આ ગયા રવિવારે ઘણા વખતે blog લખવાનું મન થયું, પણ કયો વિષય ઉપાડું તે મગજમાં આવતું ન હતું. છેવટે એક વાત યાદ આવી જે સાંભળીને ચચરી હતી. કે આપણને ભૂતકાળમાં રહેવાની કેમ ટેવ છે? અને તેની સાથે કોઈએ - ગોરિયા પત્રકારે - સવાલ ઉઠાવેલો કે આ India ખરેખર ઊંચું ક્યારે આવશે? ત્રણ ચાર ફકરા લખ્યા અને એટલા માં એક “मेरा भारत महान" નો પડકાર કરતો WhatsApp નો મેસેજ આવ્યો. જોયું કે જીવન ઉપદેશ તો નથી! (મેં તો સત્સંગમાં જવાનું છોડી દીધું છે, WhatsApp માં થી જ એટલો બધો ઉપદેશ મળી રહે છે કે, પોથી ના રીંગણા ની જરૂર નથી સાલતી!) ચિત્ર હતું. અને સાથે વાક્ય હતું જેમાં રાજનેતાના વાંકે ભારત નો ઉધ્ધાર નથી થતો એમ કથન હતું.

જન્મ્યો ત્યારથી મા, ફોઈ, નાનીબા, મોટીબા, પપ્પા બધાજ વડીલોએ રટી રટીને કહેલું કે ભગવાન પાસે સદ્-બુદ્ધિ સિવાય કઈ માંગવું નહિ! લાગે છે કે ભગવાન પાસે પણ સદ્-બુદ્ધિ નો stock ખલાસ થઇ ગયો છે, અથવા પ્રભુ કોપાયમાન થયા છે - ભારતની માનવ જાતી પર, કે સદ્-બુદ્ધિ જેટલી પણ આપું, તે આ ડોફાઓ વેડફીજ નાખે છે, એટલે હવે આપવાની બંધ! આ વાત નો પુરાવો ઉપર ચિટકાવેલા ચિત્ર કરતાં વધુ સચોટ હોઈ શકે?

સાચો આક્ષેપ તો એમ છે કે આપણે આપણા સમાજમાં શું ખામી છે, જેને લીધે આપણે આપબળે સફળ થવાનું ભૂલી ગયા છીએ, અને પોતાની અસફળતા ની પાઘડી બીજાને શિરે થોપીએ છીએ.

જાત જાત ના લાલિયા મળે - કળશી ના હિસાબે!

• મેં તો દિવસ ને રાત વાંચેલું પણ પેલા ગધેડા જેવા શિક્ષકે પેપર એવું સેટ કર્યું કે હું નાપાસ થયો. મારી અસફળતા ની જવાબદારી પેપર સેટ કરવા વાળાની!

• પરિક્ષામાં ATKT લેવી પડી કારણકે મિત્રની બેનના લગન હતા પરિક્ષા વખતે! એટલે દાક્તરી માં admission ના મળ્યું અને BSc. કરવું પડ્યું.

• મારો બાજુ વાળો ચુગલીખોર છે, અને સાહેબ ના કાન ભંભેરે છે, એટલે promotion નથી મળતું.

સાંભળ્યું છે કે નહિ? આ બધી વાતો? દિવસ માં સો વાર?

એવું નથી કે ભારત ની પ્રજા માં ભેજું નથી! પેલા શશીભાઈ ના “હરામી અંગ્રેજ" ના વિષય પર અંગેજીમાં વિવાદ સાંભળો તો યાદ આવે કે ભારતમાં બુદ્ધિ ની જાહોજલાલી કેવી હતી - ભૂતકાળમાં! પાછી પરદેશ જઈને ખુબ ખીલે છે, તે તો બધા ને ખબર છે. ભૂતકાળ નું તો ભૂત જ રહી ગયું, એ સમય ના પ્રમાણ કે ધડા ત્યાંજ રહી ગયા.

તો પછી પરદેશમાં એવું શું છે, કે દેસી માણસ ત્યાંજ ખીલે? અને ઘરે કરમાય?

સૌ પ્રથમ તો attitude! ભેજા માં ભરેલું ભૂસ્સું, કે હું મારા દેશમાં જે ગમે તે કરી શકું છું! બા.ગંગ.ટીળક ના પ્રસિદ્ધ વદન ને આધુનિક બનાવ્યું કે “જે ફાવે તે કરવાનો મારો જન્મસિદ્ધ હક છે",  અર્થાત, આપણા સંસ્કારનો સૌ થી મહત્વનો મુદ્દો ગર્વની અગ્નિમાં સ્વાહા! કર્તવ્ય પ્રથમ, દ્વીતીય, ત્રીતીય ઈત્યાદી આખર સુધી! મારે મારા સમાજમાં જે મારું કર્તવ્ય છે, એજ કરવાનું, મારા ઘમંડને પોષે એવું “ગમે તે કરું" ની કલ્પના પણ ના થવી જોઈએ. સ્વાહા!

બજી વાત કે પોતાના કામ માં ગર્વ નથી - કે મારું કામ પૂર્ણ ચીવાટ્ટાઈ થી થયેલું છે, એટલે કોઈ ખામી રહેજ નહિ - પછી ભલે એકદમ નજીવું કામ હોય કે સમુદ્રસેતુ બાંધવા જેવું! “ચાલશે” એજ મંત્ર છે. એક તરફ બુદ્ધિ એવી તેજ ચાલે, કે કલ્પના ના કરાય તેવા ઉકેલ નીકળે, અને બીજી તરફ ૧૦ કોશ જાઓ ને પંચર ઉખડી જાય! આ attitude આપણા સમાજમાં કેમ આવી અને ક્યારે આવી તે સમજાતું નથી. બે વિચાર આવે. એક તો સ્વરાજ વખતે જાણી જોઇને અંગ્રેજ સરકાર ને હેરાન કરવા, એમનો હુકમ પાળવાનો ઢોંગ કરવાની પ્રથા કાયમ થઇ ગઈ - પણ આ વાત માં મને પણ બહુ શ્રદ્ધા નથી બેસતી. બીજો વિચાર સામાજિક સ્થિતિ ને આધારે છે, કે શ્રમિક જીવનારને ધનવાન લોકો પુરતું મહેનતાણું આપતા નહિ, અને પોતે એ શ્રમિક જીવી ની રચના ને વહેંચીને ખુબ કમાતા. એટલે પેલા શ્રમિકો ને દાઝ ચડતી, અને આગલી વખતે કામ થોડું કાચું કરતા. “इतने पैसेमें इतनाही काम होता है!” અને આ કામચલાઉ ટેવો ઘર કરી બેઠી.

જોકે મારે અહીં એક વાત નક્કી કહેવી જોઈએ. ભારતના કારીગરો - વણકર, શિલ્પકાર, વાસ્તુકાર, ઝવેરાત ઘડનાર, કે કોતરકરણી વાળા -  હજુ પણ પોતાનો પારંપારિક વ્યવસાય એટલીજ દ્રઢતા, નિષ્ઠા, અને પ્રણાલી ને સમર્પણ થઇ ને રચનાત્મક રીતે કરે છે, મેહન્તાણું પ્રામાણિક રૂપે મળે કે નહિ!


પરદેશ પહોચી એજ ઉપરોક્ત લાલિયો સૌ પ્રથમ તો કોઈ પણ કામ કરવા તૈયાર થઇ night shift માં કામે લાગે, ખિસ્સા ખર્ચી કાઢવા. દેશમાં પોતાની મેળે પાણી પણ લેતો નહિ, બા કે બેનને ચીસો પાડતો, “પાણી દ્યો". બાપ-લાખ ચાળીસ નો દીકરો હોય તો વાત જુદી થશે, પણ બાપાએ ઘર ગીરવે રાખી ભૈલા ને ભણવા મોકલ્યો હોય તો વર્ષના દસ પંદર લાખ છાતીએ વાગશે ખરા, અને ભણતર ની તક પૂરે પૂરી વસુલ કરી, દિવસના ચોપડા, અને રાતે waiter નો નેપકીન હાથે ધરીને કાળી મહેનત કરશે અને સફળ થશે, અને ઉપર ચીટકાડેલા ચિત્રના કોઈ એક ટકાનો ભાગ બનશે. waiter કે car-wash નું કામ કરતાં જરા પણ શરમ અનુભવી નહિ, કારણ બે:

1. એ પરદેશમાં કોઈ પણ કામાર્થે શ્રમ કરવો એજ ગર્વ - જાત-મહેનત - આખા સમાજમાં પ્રસરેલો છે! (આપણે ત્યાં શું હાલત છે?).

2. કોઈ હેતુમાં નાપાસ થવું, એની શરમ તીવ્ર થઇ, અને ધગસ નું સાકાર સ્વરૂપ સમજાયું - પરદેશમાં દેશીઓ ની આબરૂ ને આંચકો ના લાગે, તેવી તમન્ના ઉત્પન્ન થઇ.

હવે વિચાર કરો, કે આ જ વિચારશૈલી આપણા દેશમાં જ યુવાન યુવતીઓ માં સ્ફુરે, તો આપણો સમાજ પણ ખીલે કે નહિ? જીંદગીમાં સ્વબળ, સ્વેચ્છા, સ્વમાન આ ત્રણ “સ્વ-“ કામ લાગે, સરકાર, બાજુવાળો, દોસ્તાર, બાપા, પેલા ભાઈ, નેતા, વગેરે ને ડામ દેવાનો કાંઈ અર્થ નથી. આ બધી વાતો પરદેશમાં નથી? છે જ! થોડી હોય કે વધારે, એક ઓછી તો બિજી વધારે, રૂપ બદલાય, અદ્રશ્ય ના થાય.

આપણા સમાજમાં એક ઘોર માનતા એવી છે કે પરદેશમાં માણસની “value” ને સમજાય છે, અને બાહોશીના આધારેજ વ્યક્તી આગળ વધે છે! ગેરસમજ ની પણ હદ હોય કે નહિ! આ માન્યતા તો એક બહાનું છે. હું આગળ ના વધ્યો, કારણકે મારા સાહેબને મારી “value” થી ઈર્ષા થાય છે! અમેરિકા હોતે ને તો ક્યાંય આગળ પહોચી ગયો હતે. અમેરિકા હોતે ને તો વરસે ૨૨ જાહેર રજા, ઘડી ઘડી માં sick leave, અને દિવસના ૬ ચાય break ના મળતે, અને ઘણું ખરું દિવસના ૧૦-૧૨ કલાક ચિટકીને કામ કરતાં હોતે, નાકા પર માવો ખાવા ઉભા રહેવાનો સમય ના મળતે.

અમેરિકામાં પણ અડીયલ સાહેબો, ઈર્ષાળુ સહકર્મચારી અને સાથે સાથે રંગભેદ સેવનારા પણ હોય છે. હા, આવડત અને બાહોશી નું માન ઘણું રખાય છે, અને મહેનત નો સથવારો હોય ત્યાં પ્રગતિ સામે શોધતી આવે છે. પણ શું આપણે ત્યાં આવું નથી થતું? તો શું બધા હરામખોરો લાંચિયા અને સગાવ્હાલાજ આગળ વધે છે? રાજનીતિ છોડી ને! ગામ હોય ત્યાં ઉકરડો તો હોય જ. અમેરિકામાં પણ! હા, આપણા દેશમાં આવડત અને બાહોશી ને અપાતા માન નું પ્રમાણ ઓછું છે - પણ એના દોશી આપણે પોતે નથી? સગપણ ધરીને, સંબંધ લગાડીને, પૈસા આપી ને કે ખવડાવીને admission કે નોકરી લેતા કેટલા લોકો ખંચકાય છે? આ સગપણ અને સંબંધ આપણા સમાજ ની શક્તિ પણ છે, અને ખોડ પણ છે. શક્તિ એ કે સમાજનું કોઈ વ્યક્તી પાછળ ના રહી જાય, અને ખોડ એ કે નાલાયક માણસ સાંકડે માકડું ગોઠવાઈ જાય. પણ ઓળખાણ કરાવતા આપણે કહી પણ શકીએ ને, કે લાયક હોય તોજ ગોઠવજો, અને બીજાને અન્યાય ના કરતાં. એ કલંક નથી તમને કે મને જોઈતું! તો આપણા સમાજ ની શક્તિ અને સંસ્કાર બંને જળવાય.


 ભારતમાં આ આરક્ષણ નો પ્રકોપ અસહ્ય છે તો ખરો, અને અસંખ્ય યુવાનો ની કારકિર્દી અટકી જાય છે. પેટે પાટા બાંધી ને બાળકનું ભવિષ્ય સુધારવા બહારગામ કે પરદેશ મોકલવું અનિવાર્ય થઇ બને છે. પણ આને અમેરિકામાં સફળતા મેળવેલા દેશીઓની સંખ્યા સાથે કાંઈ લેવા દેવા નથી. એટલે ઉપરોક્ત ચિત્ર માં સૂચિત વાંક વ્યાજબી નથી. આરક્ષાણ વ્યાજબી કે જરૂરી છે, એ દલીલોમાં પડવાથી કાંઈ વળવાનું નથી.

અમેરિકા જવાનું કારણ જે કાંઈ હોય, મોટેભાગે ધ્યેય તો અભ્યાસ જ છે. આ ધ્યેય સમર્થ કરવા આપણા જ યુવાન યુવતીઓ જે નિષ્ઠા, ધગસ, મહેનત અને બુદ્ધિ લગાડે છે - જે આપણા ઇતિહાસમાં અને સંસ્કારમાં પૂર્ણ રીતે પર્વરિત છે - એજ વર્તન દેશમાં રહેલા યુવાન યુવતીઓ અપનાવે તો સફળતા એમને શોધતી આવશે, અને politicians પડે પાઈટમાં!

આ આખી વાત આપણે શું કરીએ એ બાબત પર છે, બીજા ને દોષ દેવાનું તદ્દન નક્કામું છે.



   

  


Last Sunday was Inspiration Day – to go back to writing my blog! Unfortunately, inspirations were thin on the ground. After a bit, I recalled one “feeling” that had been trigged by some story that I had heard. Why do we Indians revel in our past? At the same time, a journalist descendent of our colonial masters raised a query, “when will India really come up to it’s alleged potential?”. I had written a few paragraphs, and was interrupted by the arrival of the now insidious WhatsApp message! I checked that the message was not a life coaching instruction (I have abandoned going for spiritual discourses, because I get such voluminous inputs via WhatsApp!) and found this picture!, and the accompanying whine blaming politicians and India’s Reservation policies.


I have been raised to ask for just “good sense” from God in all my prayers! Don’t ask for anything from God! was a refrain I heard all through my growing years. However, I think God has either run out of “good-sense” stock, or decided that granting good-sense to Indians was a waste of resources, because the dunder-heads never used it! Look at this picture for confirmatory evidence of this vestigial aspect of our intelligence.

The real issue is about what collective wisdom has our society lost, that we have forgotten the path to success through our own labours, and start blaming “others” for the absence of success!

We have a huge variety of princelings – masters of excuses – by the ton!

 I burnt a gallon of midnight oil studying for my exams, but that rascal of a teacher, set such a tough question paper, that I failed the exam!

 I HAD to take a leave of absence (there is a unique status assigned to a student who does not pass a subject exam in Indian universities called “Allowed To Keep Term” – ATKT for short.) from my exam, because I HAD to attend my friend’s sister’s wedding on the same day! So, I missed the admission to medical course, and completed a BSc instead.

 My co-worker is a snitch! He primed my boss against me, and I lost out on promotions.

Have we not heard these stories a hundred times a day?

Indian brains are overflowing with ideas, innovations and sheer brain power. One has to hear debate-king Shashi Tharoor elegantly beating up the British Raj rascals, to remember the days – in the past – of India’s glory and riches. Looks like this talent bursts forth ONLY when Indians join their diaspora! The past – and the practices of yore – appear to have remained in the past – ghosts of brains past!

So, what is it about these societies in US and UK that the migrant Indian’s brain blooms and they soon become significant experts in their new societies, while they wilt and crumple at home in India?

My take is on two counts! First is attitude! Every Indian thinks “ I can do whatever I want because this is my country”! If I may take liberties with that famous vow of B.G.Tilak in the days of India’s independence struggle, and paraphrase it a bit, every Indian says “doing whatever I please is my birth right, and I shall have it!”. Thus have we burnt off from our minds, the absolute core of Indian philosophical heritage – that one’s duty – kartavya - comes first, second, third and ever on! That I have responsibilities in my society, and I must fulfil those duties, and ones pride or arrogance of “ I want to do what I feel like” should be burnt off in the fire of our “sanaskaar”. While it is possible that a vestigial part of our pre-independence psyche of not doing a complete job for the British government has carried forth to all “establishments” even today.. But, I fail to convince myself of this argument.

The second count is a debilitating absence of pride in ones own work. This is a product of two mutated social chromosomes! The X is the social evil of hierarchy related to ones work profile – work that is labelled as “menial”, makes the person who does it, also a menial, completely abrogating the pride of earning ones own bread through labour of any kind!  The Y chromosome has a more complex and unknown cause. A resentment has sprung up because the richer – and thus the owners – do not pay fair dues to those who work for them. This may have bred an attitude of resentment and “this much pay begets this much work only!”. I don’t really have a fair understanding of this issue, although I have frequently witnessed this mindset.

However, I must acknowledge the intense devotion to tradition that Indian artisans bring to their vocations, irrespective of what they earn from their labour. They maintain a quality and standards consciousness that has been their heritage through the ages, and has often made me feel insufficient in comparison – be they weavers, sculptures, woodworkers, painters, metal and jewellery workers. Their dedication, honesty, faithfulness to their inherited skills and traditions is only to be appreciated and emulated.

The same little princeling – described above – will reach the US – for further studies – and will promptly hunt up a night shift table waiting job at a diner, to make a little spending money. Back home, the guy would not even get himself a glass of water, and would yell out “water” to his mom or sibling. But now – in the US – unless his father is loaded, he will feel the weight of either the loan his father had to take to fund his study, or the responsibilities that come with the scholarship he acquired by his own merit. Books in hand during the day, and the waiter’s napkin on his shoulders at night, and our princeling is no more. Ready to be a waiter or a carwash guy or a grocery delivery foot soldier! Two significant reasons?

1. The entire society takes pride in whatever work they are doing, irrespective of what it is. This absence of social hierarchy (by and large) is fuelled by a pride that each is living by his own labours!

2. There is a development of shame of failure, and a desire to not belittle the reputation that the Indian diaspora has built-up. (see picture!).

If – by an act of God – such attitudes become widely prevalent in India, the days that Mr. Tharoor vents lyrical about would start up, and the social media would go OMG! OMG! It’s not the glory I seek, but certainly the prosperity and well being it would cause. Three “sva-“ – self- would be honoured and adopted: ones own labour, determination, and respect. There would be no more of the victim-syndrome blaming “that guy”, co-worker, boss, governments or politicians for whatever one experiences. These external influences exist everywhere – even in US! in varying proportions.

Another myth that we Indians perpetuate at home, is that ONLY in America (or outside India) is the real “value” of a person recognised and rewarded! What a convenient piece of fake belief! Claiming that “my boss is jealous of my skills and merit”, and hence no progress. If I was in America, I would have gone places by now! ah! dream on!! Does anyone think that America does not have jealous colleagues or spiteful bosses? Perhaps the proportion is different, but have, they do!

What they do not have in America is 22 public holidays, frequent sick leaves, and 6 tea breaks. People typically (successful ones, those making the numbers in the picture above) work 10-12 hours a day, and no time to hang out at the corner paan shop eating “mava”!

It is true that merit skills and ideas are recognised honoured and rewarded in America. But that holds true in India as well. Perhaps the incidents are a little skewed, and frequency varies, but exist, it does. It’s not just the nephews, nieces, friends, and bribe givers that get ahead in life (except perhaps in politics). What is it that prevents this from becoming normal practice? It is our own behaviour! Helping family friends and relatives is a good thing, ensuring that no one gets left behind, but not at the cost of fairness and just behaviour. How often do we tell a local godfather, “please introduce my child to the recruiting manager, after that, let merit prevail”! How many of us hesitate to acquire an admission or a job by bribing someone? So, if we ourselves soil the plate we eat from, we have no business complaining about dirty plates!

Finally, the implication in the picture above. Actually, two of them. First the fact that many bright and brilliant young men and women from India are “forced” to go abroad for studies, because reservations deny them admissions in Indian universities. And the second is an extension of the reservation theme, that because of reservations, those bright people who remain in India, can not shine because the jobs have gone to reservation candidates. There exists a large problem in India because of this reservation thing, but I am not going there! I am focussing on the issue of who “shines” where!

What ever the motivation – push factor (lack of admissions in India) or pull factor (desire for higher education) – majority of people go to America for studies. The hardier – and brighter ones – get jobs, stay back, excel at their professions, and constitute the numbers seen in the picture above. The chances are almost certainly the same, that if these individuals had continued in India – with the same attitudes and work habits that they adopted in the US – they would have done equally well. So, the reason they have done so well, is the change in attitude and work practices that are commonly seen in the professional communities outside India – US and many other developed countries. They study hard, the typical Indian attitude of doing many many things with few resources helps them become very innovative, and they work hard, because getting a job – on merit – and then retaining it (because hire and fire is a common practice) requires one to be on the most wanted list of the organisation! These are their success factors, and the same practices in India would have made them equally successful! All of us can adopt these habits!

So, stop using their success to denigrate the situation in India, and blame some loosely related factor for that situation! It’s not about “them”, it is always about “us”.